Çocuklarımız anaokuluna başlar başlamaz rekebetle tanışıyorlar, ilkokula başladıklarında ise rekabeti iyice tadıyorlar. Ve sonunda da SBS ve ÖSS illeti ile yüzleşiyorlar.
Başarmak için doğan, başarmamak için aslında hiçbir engeli olmayan çocuklar, sağlıklı yollardan geçemediğinde ise kayıp çocuklar olabiliyor. Başarılı olmak isteyen öğrencilere ve çocuğu başarılı olsun isteyen ebeveynlere, Başarı Uzmanı Mümin Sekman’dan öneriler var. İşte, hayallerini gerçek kılmak, kısaca başarmak isteyen çocukların izlemeleri gereken yollar...
Malum, kirpi bile yavrusunu “Ne kadar yumuşaksın yavrucuğum” diye severmiş... Kuşkusuz her anne-baba çocuğunun zeki ve başarılı olduğuna inanıyor. Üstelik, anne babanın penceresinden bu çok da doğru...
Çünkü çocuklar kendilerine değer verildiğinde, başarılı olduklarına inanıldığında, cesaretlendirildiklerinde ve yetenekleri doğrultusunda sağlıklı bir şekilde yönlendirildiklerinde doğallıkla başarıyorlar...
Fakat, “başarı” deyince anneler öyle dertli ki... Nasıl olmasınlar?.. SBS’ler, ÖSS’ler, şu sonu gelmeyen sınavlar, çocukların ve çocuklu ailelerin üstünde kabus gibi...
Öyle ki, ebeveynler SBS yüzünden çocukların ders çalışmaktan soğuduğunu, derslerinde başarılı olan çocukların bile korku ve kaygıları nedeniyle derslere ilgisinin azaldığını; kiminin içine kapandığını, kiminin saldırgan-öfkeli tutumlar sergilediğini ve çocuklarını tanıyamadıklarını söylüyorlar.
10’lu yaşlarda çocukların bir de ergenlik fırtınası yaşadığı gerçeğini hatırlarsak, çocukların işi de hiç kolay değil. Ve biz anne babaların desteğine ve sağlıklı yönlendirmelerine belki de her zamankinden daha çok ihtiyaçları var. Ha, bir de çocuklarımızın 24 saat ders çalışmasını istemekten vazgçmemiz gerekiyor.
BAŞARI DEYİNCE...
“Başarı deyince aklına ne geliyor?” diye İlköğretim çağındaki öğrencilere sorulduğunda öğrenciler şu cevapları vermişler:
“Derslerde iyi not alarak bisiklet kazanmak, okul birincisi olmak, planlı ve azimli olmak, doktor olmak, hedefine ulaşmak, karnemim iyi gelmesi, akıllı ve zeki olmak, iyi bir iz bırakmak, iyi bir evde yaşamak, yetenekli olmak, Atatürk gibi bakmak, kopyacı olmamak, kendine güvenmek, üniversiteyi kazanmak, herkese sözünü geçirmek, bilgisayar oyununda herkesi yenmek, arkadaşlarım tarafından sevilmek, defterimin yıldızlarla kaplı olması, her şeyin kolay gelmesi, annemden istediğim kadar para almak...”
Şüphesiz, çocukların hayalleri sonsuz ve öyle de olmalı... Ama, bir çocuk neyi başarmak isterse istesin, önce; bu dünyada biricik, çok özel ve harika olduğunu bilmeli; bu gerçek anne baba tarafından çocuğa öğretilmeli... Tabii, sevgili çocuklar sonra da şu önerilere kulak verebilirler...
BAŞARMAK İSTEYEN ÖĞRENCİLERE ÖNERİLER
Korkunu gözünde büyütme ! Korkunu gözünde büyütürsen, korkun karşısında küçülürsün ! Herksin korktuğu bir şeyler vardır ama bazıları korktukları şeyleri gözlerinde çok büyütürler. Korkumuz büyüdükçe de cesaretimiz küçülmeye başlar. Ve cesaretin bittiği yerde esaret başlar!..
Denediğin halde istediğin sonucu alamadığın, “Bir daha denersem yine olmayacak” diye düşündüğün şeyler neler? Başarısız olduğun dersleri düşün. Denedin olmadı, denedin olmadı. Bir daha denersen yine olmayacağını düşündün ve mücadele etmeyi bıraktın. Belki tekrar denersen olacak ama denemiyorsun. Oysa, zaman geçtikçe sen değişir, gelişirsin. Sen değişince, şansın da değişir. Dün yapamadığını bugün yapabilir hale gelirsin. Kendine bir şans daha vermeye ne dersin?
Azimli olduğun kadar akıllı da olursan sonuca ulaşırsın. Büyükler bazen, kendi deneyip de yapamadıklarını, çocuklarının da yapamayacağını düşünürler. Bu yüzden, bazen çocuklara, büyüklerinin hayal bile edemeyeceği şeyleri başarmak düşer.Yorgun olsan da mücadeleden yılma. Hem azimli, hem akıllı olabilirsin! Azimli olduğun kadar akıllı da olursan sonuca ulaşırsın! Hayatta başarılı sonuçlar almak için, en yorgun anımızda bile aklımızı iyi kullanabilmeliyiz.
Öte yandan, azimli ve akıllı olabilmek için hayata iyimserlik penceresinden bakabilmek gerekir. Unutma, zafer bir dakika daha dayanabilenindir. Hayat mucizelerle doludur. Bazen hiç kurtulamayacağımızı düşündüğümüz durumlardan, şartlar değişir, kurtuluruz. Umudumuzu kaybetmemeli ve çabalamaya devam etmeliyiz. Biz çaba harcamaya devam edersek, şartlar da bizim lehimize devam etmeye başlayacaktır.
Zorlukları azimle yenmek kadar büyük düşünebilmek de önemlidir. Büyük hayalleri olanlar, hayallerine giden yolda yaşayacakları geçici ve küçük hayal kırıklıklarında cesaretlerini kaybetmemeleri gerekir. Büyük hayalleri olanlar karşılacakları zorluklardan ve küçük başarısızlıklardan yılmamalıdır. Neyi asla yapayacağını düşünüyorsun? Belki doktor olamamaktan korkuyorsundur, belki sınavları kazanamaktan... Hepimizin korkuları var, fakat korkularımızı aşabiliriz. Senin hayallerinin yüksekliği ne kadar? Çünkü sen yükseldikçe önündeki engeller küçülür.
Tabii, civciv gibi düşünerek kartal gibi uçamazsın. Civcivlik günlerinde öğrendiğin bazı şeyleri beyninden silmelisin. Yükseklerden korkmamayı öğrenmekle işe başlamalısın. Sen başarabilirsin, çok yükseklere uçabilirsin. Önce kendine güvenmelisin, sonra da sık sık denemeler yapmalısın. Denemeler sırasında da hatalarından ders çıkarmalısın. Her denemende bir hatanı elersen, sonunda hatan kalmaz ve uçmayı başarırsın.
Eğer, kartal yavrusuysan, ömrünü tavuk taklidi yaparak yaşayamazsın ! Eğer içine büyük işler başarabileceğini hissediyorsan, sen de özel biri olabilirsin. İçindeki ses sana ait olduğun yeri söyleyecektir. Oraya yükselmeye cesaretin var mı? Andre Gide adlı yazar der ki: “Açılmamış kanatların büyüklüğü bilinmez.” Ayrıca, çevremizde beceriksiz olduğunu düşündüğümüz bazı kişiler, başka bir konuda bizden çok daha iyi olabilirler. Herkes bir konuda diğerlerinden daha iyi olabilir. Sonuçta, başkası olma kendin ol...
Bugüne kadar başardıklarının bir listesini yap. Ve kendine güvenini kaybettiğin zamanlarda bu listeyi oku. Çünkü bazen gücümüzü kendimize hatırlatmamız gerekir.
DERSLERDE BAŞARI İÇİN BUNLARI YE !
Kendine güvenmen için enerjin olmalı ! Kendimize güvenimiz, ne yediğimize de bağlıdır. Çünkü enerjimizi yediğimiz besinlerden alırız. Enerjisi olmayan şeyler yediğimizde, kendimizi hep yorgun hissederiz. Bu yüzden kendimize güvenimiz de azalır. Hamburger ve kolanın tadı güzel gelebilir ama besleyici değildir. Peki, derslerde başarılı olmak için neleri sık sık yemeli? Süt, portakal, ceviz, balık...
Ne kadar dik durursan, o kadar enerjik hissedersin. Oturuş şeklimiz ile kendimize güvenimiz arasında bir bağ olduğunu biliyor muydun? Hep omuzlarımız çökmüş bir şekilde durursak, bunalıma gireriz. Sırtımız dik, başımız ileri bakacak şekilde durursak, vücudumuz daha güçlü duygular üretir. Gücünü toplamak ve kendine güvenmek istediğinde, daha dik durmayı deneyebilirsin.
Aynı anda tek tavşan kovala! Çinliler; “İki tavşanı aynı anda kovalayan, hiçbirini yakalayamaz” der. Aynı anda elinde 3 portakalı havaya atıp tutmaya çalışırsan, muhtemelern birkaçını yere düşürürsün. Aynı anda tek iş yap! Böylece önündeki işe dikkatini vermen kolay olur. İşleri sırasıyla yapacak şekilde planla ve sonra da düzenli çalışarak sonuçlandır.
Bir şeyde çevrendekilerden daha iyi ol! Sen de bir şeyi diğer insanlardan daha iyi yapabilirsin. Satranç, bale, maç yorumu, matemetik dersi, hatta elinde hızla kalem çevirme bile olabilir. Önce hangi işte çevrendekilerden daha iyi olmak istediğine karar ver. Sonra, o işe odaklan ve her ayrıntıyı öğren. Bu sana güven verecektir.
ÖZGÜVENLİ BİR ÇOCUK YETİŞTİRMEK İSTEYENLERE ÖNERİLER...
1- Çocuğunuzun kendi başına karar alma kaslarını geliştirmeye çalışın. Örneğin; film izlerken kahramanların içine düştüğü ikilemlerde, çocuğunuza dönüp sorun: “Sen olsaydın ne yapardın?”
2- Çocuğunuzun irade gücünü geliştirin. İç disiplinle çalışmayanın dış disiplinle çalışacağını anlatın. Özgür olmak ve başkaları tarafından bir şeyler yapmaya zorlanmak istemiyorsa, yapması gerekenleri öz disiplinle yapması gerektiğini hatırlatın.
3- Hatalarını değil, doğrularını yönlendirerek çocuğunuzu yönlendirin. Zayıf yönlerini vurgulamak yerine, güçlü yönlerini öne çıkarın. Övgü ile yönetmek, yergi ile değiştirmekten daha kolaydır.
4- Yıkıcı kıyaslamalardan uzak durun! “Komşunun oğlu matematikte senden daha iyi” demek çocuğunuza matematiği sevdirmez, komşunun oğlundan nefret ettirir.
5- Önce koşulsuz sevin, sonra başarı isteyin. Çocuğunuz başarısız olsa bile, ailede yeri ve değeri olduğunu bilmek ister. Temel güvenin performans şartına bağlanması, aşırı başarı baskısına bağlı başarısızlığa neden olur.
6- Çocuğunuz bir şey başarırken yakalayın. Resmin içini taşırmadan boyadığında ya da ayakkkabılarını düzgün bağladığında bunu fark edin. Sizin için küçük, onun için büyük başarıları alkışlayın.
7- Çocuklarınızla önemli konuları göz seviyesinden konuşun. Karşılıklı göz kontağı ile konuşmak, eşit ve samimi bir diyalog kurmaktır.
8- Ona sorumluluk verin. Kendini gösterme fırsatları sunun. İyi yapabildiği işlerde sizi yenmesine izin verin. Başarıyı tattırın ki, başarı zevki gelişsin.
9- Aşırı korumacı hareket etmeyerek ona duyduğunuz güveni gösterin. Çocuğun başının üstünde dönüp durdukları için “helikopter aile” olmayın. Çocuğunuzun kişilikli olabilmesi için kendi başına birşeyler yapabilmesi gerektiğini unutmayın.
10- Gerçekçi başarı beklenileri oluşturun. Evlatlarınız üzerinden kendi hayallerinizi gerçekleştirmeye çalışmayın. Kendi beklentilerinizi değil, çocuğun kapasitesini baz alın.
